Loading...
Yukarı

Bağışıklık Sistemi Nedir?

Bağışıklık Sistemi Nedir?

Bağışıklık Sistemi

Bağışıklık sistemi; vücudun enfeksiyon ve virüsler tarafından korunmasını sağlayan bir dizi organ ve yapının bulunduğu karmaşık sistemdir. Vücudun daha dinamik kalmasını sağlarken olası sağlık problemlerinin de ortadan kalkmasını sağlamaktadır. Dışarıdan gelen herhangi bir bakteri, virüs ve mikrobu tanıyan bu sistem insan sağlığı için oldukça önemlidir.

Bağışıklık sisteminde çalışan hücreler adeta veri depolama aracıdır. Güçlü hafızası sayesinde vücuda giren bakterilerin kaydını tutar. İleride tekrar karşılaşacağı bu bakterilere karşı böylece nasıl savaşması gerektiğini bilir. Özellikle sistemin temel taşlarından olan proteinler ve akyuvarlar bu konuda oldukça iyidir.

Sadece sağlık problemi yaşamamak için değil, açık yaraların kapanması ve iyileşmesi için de bağışıklık sistemi önemlidir. İnsanlar yaşamı boyunca bağışıklık sisteminin gücüne göre bir kaliteye sahip olur. Eğer düşük bir sistem durumu söz konusuysa daha sık problemler ortaya çıkacaktır. Ancak bunu yani edinilmiş bağışık sistemi güçlendirilebilmektedir.

Ayrıca bağışıklık sistemini anlayabilmek için iki ayrı kavrama göz atmak gerekir: edinilmiş bağışıklık ve doğuştan gelen bağışıklık. Bağışıklığın türlerine yakından bakalım.

1 – Doğuştan Gelen Bağışıklık

İnsan vücudunun korunmasını sağlayan ve doğuştan sahip olduğu ilk bağışıklık sistemidir. Bu sistemde yer alan bazı unsurlar vardır. Her bir unsur üzerine düşen görevi yaparak dışarıdan gelecek olan bakterilere karşı vücudu koruyacaktır. Genellikle doğuştan gelen bağışıklık arttırılamaz ve sabit bir yapıya sahiptir.

Doğuştan gelen bağışıklık sisteminin sahip olduğu yapılar: fizyolojik engeller, NK hücreleri, makrofajlar, komplement sistem, serozan sıvıları.

Fizyolojik engeller vücudun bakteri ve mikropları karşıladığı ilk alandır. Deri, mukoza, gastrointestinal asidik sıvılar bunlara örnektir. Dışarıdan gelen virüs tanınarak vücudun içerisine girmesine engel olunur. NK hücreleri ise ‘öldürücü hücre’ olarak bilinir, var olan bakterilerin parçalanarak yok olmasını sağlar. Komplement sistem içerisinde birçok proteini barındırır ve bu proteinler sayesinde yabancı virüslerin tanınmasını sağlar. Makrofajlar tanınan bu virüsleri yutarak yok eder. Son olarak serozan sıvıları ise vücudun boşluklarını doldurur ve dışarıdan gelecek tehlikelere karşı koruma sağlar.

2 – Edinilmiş Bağışıklık Sistemi

İkincil bağışıklık sistemidir ve yine vücudun korunmasında etkili rol oynar. Bu bağışıklık sistemi dışarıdan yapılacak müdahaleler ile gelişebilir. Aynı zamanda ilerleyen yaşam ile birlikte bakteri, virüs tanımlaması artacağından değişir. Sürekli güncellenen veri sistemi sayesinde bağışıklıkta artış göstermektedir. Örneğin aşılar, takviye gıdalar ile edinilmiş bağışık sistemi geliştirilebilir.

Edinilmiş bağışıklık sistemi şu yapılardan oluşur: lenfoid organlar, B hücreleri, T hücreleri, antikorlar. Antikorlar insan vücuduna giren yabancı ve zararlı hücrelere yapışır, ayrışarak vücuttan atılmasını sağlar. B vitamini sayesinde antikorlar üretilir. T hücreleri hem destekleyici hem de öldürücü yapısıyla bağışıklığı güçlendirir. B hücreleri, antikor üretiminde aktif rol oynayarak ciddi bir savunma sağlar.

Bağışıklık Sistemi Nasıl Güçlendirilir?

Bağışıklık sistemi güçlendirmek adına her yaştan bireyin doğru unsurları hayatına dahil etmesi gerekir. Çocuklar, gençler, yetişkinler ve yaşlılar için bağışıklık oldukça mühimdir. İstenen bir yaşam standardına sahip olmanın yolu da bağışıklıktan geçer. Eğer siz de bu yönde iyileştirmeler yapmak isterseniz dikkat edebileceğiniz birkaç unsur mevcuttur.

Sağlıklı Beslenme: Sağlıklı beslenme, kişilerin ihtiyacı olan vitamin ve mineraller için gereklidir. Sebze, et ve süt ürünleri eğer farklı sebeplere bağlı olarak zarar vermiyorsa dengeli olarak alınmalıdır. (Laktoz intoleransı olanlar süt ürünleri tüketmemelidir) Özellikle protein, çinko ve bakır takviyesi bağışıklığa ciddi anlamda destek olur.

Zararlı Maddelerden Uzak Durma: Sigara, alkol ve diğer uyarıcı maddelerden uzak durmak bağışıklık için önemlidir. Vücuttaki protein ve diğer vitaminlere zarar vermeyeceğinden ciddi bir koruma duvarı oluşturulmasını sağlar. (4)

Egzersiz ve Spor Desteği: Hareket etmek insan vücudu için önemlidir. Halihazırda spor yapıyorsanız, doğru yoldasınız demektir. Ancak hareketsiz bir yaşama sahipseniz mutlaka değişim yapmalısınız. Sadece vücut gelişimi değil, stres yönetimi için de gereklidir.

Stres ve Kaygıdan Uzak Durma: Stres ve kaygı insan vücudunda bağışıklık sistemini çökerten unsurlardan bazılarıdır. Gerekli görüldüğü takdirde psikolojik destek alarak bağışıklığınız adına bu iki unsurdan kurtulmalısınız.

Temizlik ve Hijyen: Aşırı temizlik ve hijyen vücudun tanıması gereken bakterilere engel olur. Ancak tamamen temizlikten yoksun alanlarda da yaşamamak gerekir. Düzenli el ve vücut temizliği, yaşam alanı düzeni ile bağışıklığınızı destekleyebilirsiniz.

Şeker ve Basit Karbonhidratlardan Uzak Durma: Şeker ve basit karbonhidratlar enflamasyonu arttırır ve bu da bağışık sisteminde dengesizlik yaratır. (5) Diğer taraftan antikor üretimini de baskılayarak dışarıdan gelen bakterilere karşı korunamaz bir vücut yaratır.

Düzenli Uyku: Uyku ile bağışıklık arasında (6) ciddi bir bağlantı bulunmaktadır. Eğer vücut uykusuz kalırsa enflamasyonda artış meydana gelir. Aynı zamanda B hücresinin üretiminde de azalma meydana gelir. İyileşmeyi destekleyen uyku sürecini ortalama 7-8 saat tutarak bağışıklığa destek olmak gerekir.

Takviyeler Almak: Probiyotik, protein, kolajen ve diğer bazı vitaminlerin alımı ile bağışıklık sistemi güçlendirilir. Özellikle bağırsak sağlığına yardımcı olan bu maddeler doğrudan bağışıklığa etki ederek istendik yönde bir etki oluşmasına neden olur.

Beyin ve Bağışıklık Sistemi Arasındaki İlişki

Bağışıklık sistemi vücudun savunmasında görev alan her şeyi içinde barındırır ve hastalık, enfeksiyon durumu ya da yara iyileşmesi gibi durumlarda görev alır (1). Kan dolaşımı dışında bir diğer sıvı dolaşım güzergahı olan lenfatik kanallar da bağışıklık sisteminin bir parçasıdır (1). Bu kanallarda yüzen berrak lenf sıvı bütün vücudu dolaşır (1). Hem kan hem de lenf sıvısı içerisinde bulunan bağışıklık sistemi elemanları ile bu sistemin işlevlerini yerine getirmesine aracılık ederler (1).

Bu konuda tıp eğitiminde uzun zamandır süregelen genel öğreti merkezi sinir yapılarının bağışıklık sisteminin gözetiminden bağımsız olarak işlevini sürdürdüğü yönündeydi (2). Bu bilginin temel dayanağı ise kan beyin bariyeri adı verilen bir yapının savunma hücrelerinin giriş ve çıkışlarına izin vermemesidir (2). Son yıllarda bu düşüncenin aksine beynin bağışıklık sisteminden tamamen bağımsız olmadığı düşüncesi popüler bir fikir haline geldi (2). Bu yeni bilginin temel dayanağını ise beyin omurilik sıvısının savunma sisteminin bir parçası olan boyun lenf nodlarına akması oluşturdu (2).

Lenf nodları lenfatik kanalları ile birlikte vücudu bir ağ gibi saran lenfatik sistemin birer parçasıdır (2). Herhangi bir hastalık oluşturma potansiyeline sahip etkileşim ile lenf nodlarında bu etkene karşı uygun cevabın oluşturulmasına başlanır (2). Kan dolu boşluklar ve sinüs (içi hava dolu odacık) yapıları beyinden akan lenf sıvısı güzergahında yer alan diğer yapılar arasında yer alır (2). Sinüslerin duvarı diğer yapılara göre daha geçirgen özelliğe sahiptir (2). Bağışıklık sisteminin hücreleri ve beyinden gelen küçük kimyasal maddeler bu sinüsler içerisine geçerek birbirleri ile etkileşebilirler (2). T hücresi adı verilen savunma hücrelerinin uyarılması bağışıklık yanıtını tetikleyici özellik gösterir (2).

Beyinde meydana gelen kuvvetli bağışıklık aktivasyonu sağlıklı beyin hücrelerine zarar verebilir ve ödem ile sonuçlanabilir (2). Kafatasının sınırlı bir hacme sahip olması nedeniyle beyin ileri derecede ödemi tolere edemeyecek bir organdır (2). Bu durumun önlenmesi adına bağışıklık sistemi, merkezi sinir yapılarına dair gözlemini sınırın dışındaki bölgede gerçekleştirdiği kabul edilir (2).

İyi bir gece uykusu (6) ve düzenli fiziksel egzersiz hem beynin hem de bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarına katkı sağlayan yaşam tarzı değişikliği uygulamaları arasında yer alır (3). Yoğurt gibi fermente gıdalar hem D vitamini hem de probiyotik mikroorganizmaları içeriğinde barındırabilir (5). D vitamini bağışıklık sisteminin normal fonksiyonuna katkıda bulunur. (5). Probiyotik mikroorganizma içen besin ve takviye edici gıdalar sindirim sistemini düzenlemeye ve bağışıklık sistemini desteklemeye yardımcı olur. Omega-3 yağ asitlerinden DHA ise normal beyin fonksiyonlarının korunmasına katkıda bulunur (4). Greyfurt, portakal, mandalina ve limon gibi meyvelerin içerisinde bulunan C vitamini, bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarına katkıda bulunan bir diğer mikro besin maddesidir (5).

*Burada yer alan bilgiler bir sağlık profesyoneline danışmanın yerine geçemez. Sağlığınız için lütfen doktorunuza ve/veya eczacınıza danışınız.

**20 Nisan 2023 PERŞEMBE tarihli, 32169 sayılı YENİ yönetmelik Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumundan: GIDA VE TAKVİYE EDİCİ GIDALARDA SAĞLIK BEYANI KULLANIMI HAKKINDA YÖNETMELİK (https://www.mevzuat.gov.tr/mev...)

*** Takviye edici gıdalar normal beslenmenin yerine geçemez. Dengeli ve çeşitli beslenme sağlıklı yaşam için önemlidir. "Verilen bilgiler hiçbir şekilde ürünlerle ilişkilendirilemez. Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. 20 Nisan 2023 PERŞEMBE tarihli, 32169 sayılı YENİ yönetmelik Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumundan: GIDA VE TAKVİYE EDİCİ GIDALARDA SAĞLIK BEYANI KULLANIMI HAKKINDA YÖNETMELİK'te bulunan "Sağlık Beyanları" niteliğinde değildir. Gösterilen kaynaklarda yer alan bilgilerin doğruluğu Amare Global tarafından taahhüt edilmemektedir.

Not: Herhangi bir sağlık sorununuz var ise gıda takviyelerini kullanmadan önce doktorunuza danışmanızı tavsiye ederiz.

Önerimiz

Bağışıklık Sistemi Nedir?

Bağışıklık Sistemi Nedir?

admin.button.read_more (T)
Beta Glukan Nedir?

Beta Glukan Nedir?

admin.button.read_more (T)
Düzenli Uykunun Mutluluğumuza Katkıları

Düzenli Uykunun Mutluluğumuza Katkıları

admin.button.read_more (T)
Kolajen Kaynakları ve Tipleri Nelerdir?

Kolajen Kaynakları ve Tipleri Nelerdir?

admin.button.read_more (T)
Omega 3 Hakkında Merak Edilenler

Omega 3 Hakkında Merak Edilenler

admin.button.read_more (T)
Protein Takviyesi Nedir?

Protein Takviyesi Nedir?

admin.button.read_more (T)
Yorgunluk Nedenleri Neler Olabilir?

Yorgunluk Nedenleri Neler Olabilir?

admin.button.read_more (T)
Astaksantin: Doğanın Güçlü Antioksidanı

Astaksantin: Doğanın Güçlü Antioksidanı

admin.button.read_more (T)
Magnezyum Nedir?

Magnezyum Nedir?

admin.button.read_more (T)
Probiyotik Nedir?

Probiyotik Nedir?

admin.button.read_more (T)
Vitamin B12 Nedir?

Vitamin B12 Nedir?

admin.button.read_more (T)
E Vitamini nedir?

E Vitamini nedir?

admin.button.read_more (T)
Veganlar Vitamin ve Mineral Kaynaklarını Nereden Karşılar?

Veganlar Vitamin ve Mineral Kaynaklarını Nereden Karşılar?

admin.button.read_more (T)
Adaptojenleri Tanıyalım

Adaptojenleri Tanıyalım

admin.button.read_more (T)
Beyin Bağırsak Ekseni

Beyin Bağırsak Ekseni

admin.button.read_more (T)
Düzenli Sporun Faydaları

Düzenli Sporun Faydaları

admin.button.read_more (T)
Düzenli Sindirimin Önemi

Düzenli Sindirimin Önemi

admin.button.read_more (T)
B Grubu Vitaminleri Nedir?

B Grubu Vitaminleri Nedir?

admin.button.read_more (T)
Kalp ve Hücre Sağlığı: İyi Yaşamın Temelleri

Kalp ve Hücre Sağlığı: İyi Yaşamın Temelleri

admin.button.read_more (T)
Kas ve Eklem Sağlığı için yapılması gerekenler

Kas ve Eklem Sağlığı için yapılması gerekenler

admin.button.read_more (T)
Koenzim Q10 Nedir?

Koenzim Q10 Nedir?

admin.button.read_more (T)
Probiotik Nedir? Prebiotik Nedir?

Probiotik Nedir? Prebiotik Nedir?

admin.button.read_more (T)
Sağlıklı Beslenme Nedir? Nasıl daha sağlıklı besleniriz?

Sağlıklı Beslenme Nedir? Nasıl daha sağlıklı besleniriz?

admin.button.read_more (T)
Güne Nasıl Başladığımızın Yaşamımızdaki Etkisi

Güne Nasıl Başladığımızın Yaşamımızdaki Etkisi

admin.button.read_more (T)
Omega-3'ün Önemi ve Vücudumuza Etkisi

Omega-3'ün Önemi ve Vücudumuza Etkisi

admin.button.read_more (T)
Spor ve Protein Kullanımı

Spor ve Protein Kullanımı

admin.button.read_more (T)